๐๐บ๐๐ฎ๐ฟ ๐๐ฎ๐บ๐ฏ๐ฎ๐๐ฎ๐ฟ: ๐ฆ๐ต๐ถ๐ป ๐บ๐ฒ๐ป๐ฒ๐ป๐ฒ ๐ฑ๐ฎ๐น๐ถ๐น๐ถ๐ป ๐ฑ๐ฎ ๐๐ฎ๐๐ฎ ๐บ๐๐๐ฎ๐ป๐ฒ ๐ธ๐ฒ ๐๐๐ผ๐ฟ๐ผ๐ป ๐๐ฎ๐ฏ๐๐๐ฎ๐ฟ ๐ฑ๐ผ๐ธ๐ฎ๐ฟ ๐ต๐ฎ๐ฟ๐ฎ๐ท๐ถ? Daga Tijjani Ahmad
Bayan nazarin raโayoyin mutane sama da 200 da suka bayar a wannan shafi, abu ya fito fili karara: ba dokar haraji ce ake tsoro kai tsaye ba, amma abin da mutane ke tsoro shi ne yadda ake tafiyar da ita da kuma wanda ke tafiyar da ita.
๐๐ฏ๐๐ฏ๐๐๐ฎ ๐ด๐๐ฑ๐ฎ ๐๐ต๐ถ๐ฑ๐ฎ ๐ป๐ฒ ๐๐๐ธ๐ฎ ๐ณ๐ถ ๐ณ๐ถ๐๐ผ๐๐ฎ:
1๏ธโฃ Rashin amincewa da gwamnati
Mutane da yawa sun yi imani cewa kudin haraji ba zai koma ga jamaโa ba, sai dai a karkatar da shi. Ana yawan jin kalmomi irin su โ๐๐ ๐ ๐๐๐๐ ๐๐๐
๐๐โ, โ๐๐๐๐๐๐ ๐
๐๐ ๐๐๐๐, ๐๐๐๐๐๐ ๐
๐๐ ๐๐๐๐โ.
2๏ธโฃ Rashin cikakken bayani da wayar da kai
Wasu da dama sun amsa cewa basu fahimci dokar ba. Abin da suka sani jita-jita ne, bidiyo ko tsoratarwa daga wasu da su kansu ma basu fahimci dokar sosai ba.
3๏ธโฃ Darasin cire tallafin man fetur (subsidy)
Mutane sun ce an sha alkawura a baya amma ba a ga sauyi a rayuwa ba. Wannan ya sa duk wani sabon tsari ana kallonsa da ido na shakku.
4๏ธโฃ Tsananin halin rayuwa
A lokacin da mutane ke fama da hauhawar farashi, rashin wuta, rashin tsaro da aikin yi, duk wani abu da ya shafi karin cire kudi yana kara tsoratar da su.
5๏ธโฃ Tsoron zalunci wajen aiwatarwa (enforcement)
Wasu na tsoron haraji ba saboda biyan harajin ba, sai saboda tsoron danniya, task-force, ko amfani da bank data ta hanyar da ba ta dace ba.
6๏ธโฃ Damuwar โyan kasuwa da masu kananan sanaโoโi
Akwai tsoron cewa za a ciri haraji akan turnover ba akan riba ba, sannan a dora nauyin bookkeeping da tsadar compliance da zai iya kashe kasuwanci.
๐ Muhimmin sakon da wannan raโayi ya nuna shi ne:
Mutane ba sa kin haraji idan suna ganin adalci, gaskiya, bayani a fili, da amfanin da zai dawo gare su.
Idan ana son sabuwar dokar haraji ta yi nasara:
1. Dole a fara da bayani mai sauฦi ga jamaโa,
2. A gina aminci da gaskiya,
3. A nuna inda kudin haraji ke tafiya,
4. A kuma kare talaka da โyan kasuwa daga zalunci.
Haraji ba shine matslarba, amma rashin amana da rashin bayani su ne manyan matsaloli.
โ
Dr. Tijjani Ahmad
(Chartered Accountant | Tax & Investment Analyst)
